«Çapraz-mihverli» cami tipinin Bursa'da son abidevî örneği Muradiye semtinde bulunan II. Murad'a ait camidir. Bina H. 828 (1425) yılında başlamış ve H. 830 (1426) tarihinde tamamlanmıştır. Bu camide büyük kubbeler arasındaki bağlantı bir adım daha ilerlemiştir. Şöyle ki, hiç olmazsa dış görünüş itibariyle, burada iki büyük kubbe ve bunların kasnak tertibatı aşağı yukarı aynidir. Fakat içeride kubbeler ve intikal sistemleri arasındaki fark devam eder. Birinci büyük kubbeye geçiş köşelerde başlayıp kubbe tabanına doğru büyüyen kırık üçgenli ve baklavalı bir kuşak ile kıble eyvanında ise birbiri üzerine taşan yatay sıralar halinde tertiplenmiş konveks pandantifler üzerine oturan bir üçgenli kuşak ile yapılmıştır. Kıble eyvanı merkezi hacminden altı basamak yukarıda ve bu eyvanın kubbesinin oturduğu üçgenli kuşağın üst silmesi, birinci kubbenin oturduğu baklavalı kuşağın üst silmesinden biraz aşağıdadır. II. Murad Camii'nde merkezî hacim ile yan eyvanların bağlantısı daha önce gördüğümüz «çapraz-mihverli» camilerdekinden daha kuvvetlidir; çünkü kemer boşlukları daha büyüktür. Yıldırım Camii'nde ve Yeşil Cami 'de yan eyvanların ilerisinde ve gerisinde bulunan dört tabhane odası II. Murad camiinde eyvanların kuzey tarafında olmak üzere ikiye indirilmiş ve ölçüleri de küçültülmüştür.
II Murad Camii'nin iki tarafta iki minaresi vardır. Son cemaat yeri beş bölmeli olup üç orta bölmeli kubbeli, yan bölmeler aynalı çapraz-tonozlu-dur. «Çapraz-mihverli» Bursa Camisinin «çok-üniteli» ve «tek-üniteli» camiler gibi sadece ibâdete tahsis edilmiş bir bina olmadığına daha önce işaret etmiştik. «Çapraz-mihverli» camide esas namaz yeri mihrab ve minberin bulunduğu kıble eyvanıdır. Merkezî avluya açılan yan eyvanlar da umumi ibâdet sahasının parçalarıdır. Köşelerdeki odalar ise tabhane odalarıdır. Fonksiyonu hususunda çeşitli ipotezler mevcut olan bu konuyu Semavi Eyice etraflıca işlemiş ve kesin bir görüş ileri sürmüştür. Biz «çapraz-mihverli» caminin form ve iç mekân teşekkülü ile ilgili olduğumuzdan bu mesele üzerinde durmayacağız. Çünkü, bu tip cami binasına ithal edilmiş bir ikinci fonksiyon caminin esas planlama prensiplerine tesir etmemiştir. İki katlı ve cami katında altı oda bulunan Hüdavendigâr Camii 'nin esas ibâdet mekânı ile iki ufak odalı II. Murad Camii'nin esas ibâdet mekânı arasında bizce fark yoktur
Muradiye Cami foto albümü için resmi tıklayın.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder